Cuối năm là thời điểm thích hợp để người ta hoài niệm những điều xưa cũ. Con người ta, cho dù sẽ có những lúc thực sự muốn quên đi, muốn phủ nhận đi quá khứ đến bao nhiêu, nhưng cũng sẽ chẳng bao giờ có thể phủ định nổi chính mình. Mỗi khoảnh khắc của ngày hôm qua, cách mà chúng ta khóc, chúng ta cười, cách mà chúng ta đã yêu thương, đã nhớ nhung hay thù ghét và lãng quên đều góp phần tạo nên chúng ta của ngày hôm nay. Chúng ta đều là di sản của quá khứ. Chẳng hề có điều gì gọi là may mắn hay định mệnh. Tất cả chẳng nằm ngoài hai chữ nhân duyên.
Tôi đã đọc khá nhiều tiểu thuyết của Nguyễn Nhật Ánh. Mỗi câu chuyện một sắc màu, và cho dù là tươi sáng, vui vẻ hay đượm buồn, đau đớn, tất cả đều đẹp và lãng mạn đến kì lạ. Thế rồi, có những lúc nào đó, tôi như bước vào cái hộc bàn của Nobita, nhảy lên Cỗ máy thời gian để quay về quá khứ và lặng lẽ ngắm nhìn tuổi thơ của chính mình.
Tôi nhìn thấy tôi – một thiếu niên nghiêm túc điển hình, khăn quàng đỏ đeo từ nhà đến trường và từ trường về nhà, không hề la cà dù chỉ là một chút. Tôi nhìn thấy tôi và cô bạn hàng xóm ngồi học giữa cái xưởng máy cưa dưới ánh sáng vàng đượm của cái bóng đèn dây tóc, mẹ cầm cái roi đứng phía sau, khuôn mặt đăm chiêu quan sát hai đứa làm bài. Tôi nhìn thấy tôi hùng hục chạy theo xe máy của cô giáo đi thăm cô bạn cùng lớp bị ốm ở làng bên, ừ thì mà là cái cô bạn ấy mang tên của một mùa, và là người-đầu-tiên-mà-tôi-thích. Tôi nhìn thấy tôi buồn rầu vì làm bài thi học sinh giỏi cấp huyện không được tốt lắm. Rồi tôi nhìn thấy tôi của một năm sau đó, khi cả bọn lên trường trong một ngày nghỉ, Cô vui mừng thông báo kết quả thi học sinh giỏi, rồi ôi chầm lấy tôi, mắt long lanh vui rạng rỡ: “Đây là nhà Toán học tương lai đấy!”. Tôi thấy những buổi chiều trong lành, mấy đứa đi học thêm ở nhà Cô, ríu rít và hồn nhiên như một bầy chim nhỏ. Tôi nhìn tôi lạ lẫm ngồi trong lớp bên cạnh, dạo đó phải chia lớp, Cô bị ốm, cả lớp bàng hoàng khi biết tin Cô bị cái bệnh gọi là “ung thư di căn”.
Vì là thiếu niên nghiêm túc, bố mẹ cũng lại là những phụ huynh nghiêm túc thuộc dạng nhất thời đại, nên tôi chẳng có đồ chơi hay chẳng bao giờ có tiền để ăn quà vặt. Khi đó, ngoài thời gian lên lớp gần như chỉ bầu bạn với Toán Tuổi thơ rồi Thiếu niên tiền phong và quyển Bách khoa tri thức học sinh dày cộm. Bạn biết đấy, cho dù là ở thời đại nào, cổng trường luôn có những thức ăn vặt vô cùng hấp dẫn với bọn con nít. Hồi đó dĩ nhiên là kem mút. Chẳng có tiền để mua, tôi chỉ biết nhìn thèm bọn bạn mỗi giờ ra chơi bu đầy quanh cái xe đạp với cái thùng kem mút, chỉ thi thoảng được bọn nó cho cắn một miếng. Có một dạo, chẳng hiểu sao mẹ biết được, mới bảo là khi nào thèm thì cứ ra ăn, mẹ trả tiền sau. Ơ, thế là từ đó được lên đời đại gia, lúc nào cũng có thể ăn loại kem xịn nhất, loại mà 500đ được 3 cái, chắc nịch và có thêm cả sữa. Thích mê tơi.
Sau khi được bố mua cho Bách khoa tri thức học sinh, đọc được nhiều thứ trong đó, những trò chơi của tôi ngày đó được nâng cấp lên một bậc, thay vì chỉ là đi lượm những linh kiện bỏ đi ở hàng sửa đồ điện tử gần đó về ghép ghép ráp ráp. Mà điển hình nhất là cái thử thách làm thuốc nổ đen. Dạo đấy, 3 thằng con trai cứ rảnh là đi tìm các nhà vệ sinh cũ tường gạch, rồi lúi húi cạo cái lớp lưu huỳnh bám ở bên ngoài. Mang về trộn với than củi và muối ăn, hòng một phen làm kinh thiên động địa. Thế nhưng cho dù thử đủ tỉ lệ, thêm đủ thứ phụ gia, cái hỗn hợp đó cũng chỉ cháy bùng lên một tẹo chứ không thèm nổ. Thất vọng khôn xiết và mãi về sau mới hiểu ra lý do là tại sao.
Hồi đó, cái hàng sửa đồ điện tử mang về mấy bộ điện tử băng bốn nút. Một nghìn rưỡi một tiếng, và là một sự cách mạng so với cái điện tử cầm tay màn hình đen trắng bé xíu. Nào là Mario, là Tetris, là Contra, là bắn vịt,… Cứ mỗi khi có người chơi là cả bọn con nít trong xóm xúm quanh, mồm hốc ra, mắt nhìn chăm chú, thèm thuồng. Thi thoảng, sẽ có đứa hào phóng cho bọn chầu chực “một mạng” để chơi. Tranh nhau tới tấp. Có một hôm, mẹ có mấy đồng tiền lẻ bị ướt do bỏ quên trong quần áo khi giặt. Có một thằng bé nhìn thấy, thó tạm một đồng chạy ra quán điện tử chơi. Mẹ biết được, cầm roi lùa đuổi nó từ đầu làng đến cuối làng. Thằng bé vừa chạy vừa khóc tu tu…
Tuổi thơ đó vốn dĩ chỉ xoay quanh những điều thật quen thuộc nhưng nhiều sắc màu, vốn dĩ là đủ đầy cho một đứa trẻ. Cho đến một ngày, nhà có khách. Đó là con gái một người bạn đồng ngũ với bố, đến ở tạm trong nhà một thời gian để chuẩn bị cho kì thi tốt nghiệp cấp 3. Thời ấy, cái việc thi tốt nghiệp cấp 3 vẫn còn rất trọng đại, tuy có nhiều nhiêu khê, phức tạp. Cho đến bây giờ, tôi chẳng còn thể nhớ nổi tên hay gương mặt của chị. Chỉ nhớ rằng đó là một cảm giác lạ lẫm và dịu dàng chưa từng có ở bố mẹ hay anh trai. Thằng bé tôi khi đó một cách rất tự nhiên trở nên thân thiết và quý mến chị hết đỗi. Những kí ức còn lại như bị phủ một lớp sương mù, chỉ còn lại những cảm giác và một hình ảnh duy nhất rõ nét, đó là một đêm ở trong phòng khách, hai chị em cùng ngồi xem Thời niên thiếu của Bao Thanh Thiên. Dĩ nhiên, chẳng gì là mãi mãi. Một hôm nào đó, hẳn vậy, tôi đi học về, và chị không còn ở nhà nữa. Ở trong thằng bé tôi khi đó có một khoảng trống bất chợt nhen lên, và chắc là khi đó, nó đã nghĩ rằng nó sẽ buồn mãi mãi.
Tác giả: Mạc Vấn (sưu tầm)
